آرامش در میان دیگران

درباره فیلم «زادگان» ساخته آلکساندر پین

قهرمان فیلم «زادگان» جایی در نیمه راه فیلم این جمله را -در واقع به خود- می گوید؛ اشاره ای که اگرچه تأملی درباره حال و روز خود او و خانواده اش است اما فراتر از حیطه کوچک شخصی او می رود و حتی فراتر از «خانواده» های دیگر، به کلیت جامعه بشری نظری می اندازد. شاید همین حس فراگیر است که باعث می شود فیلم آلکساندر پین در خارج از کشور سازنده اش، آمریکا یا هاوایی -مجمع الجزایری دوردست و کم جمعیت در اقیانوس آرام که پنجاهمین ایالت آن کشور است- چنین دلپذیر به نظر برسد.

مت کینگ (جورج کلونی) ساکن هاوایی و از خانواده ای که در آن مجمع الجزایر ریشه دوانده اند، روزی به خود می آید که همسرش، الیزابت (پاتریشیا هستی) در سانحه یک قایق به اغما فرو رفته و تقریباً از دست رفته است. دو دخترش، الکس (شایلین وودلی) و اسکاتی (آمارا میلر) روی دستش مانده اند و به نظر می رسد که تربیت درستی هم ندارند. وقتی الکس به مت می گوید که الیزابت به او وفادار نبوده، مت به دنبال عامل این مسأله می گردد و از دوستان خانوادگی می شنود که الیزابت تصمیم داشته است از او طلاق بگیرد. همین مسأله عاملی می شود که او همراه با دخترها و دوست یکی از آنها به جست و جویی در دیگر منطق بپردازد و درباره مسأله فروش یک قطعه زمین بزرگ ساحلی که مدتی است او و اعضای دور و نزدیک خانواده اش را درگیر کرده است، بیشتر بیندیشد.

آنچه قهرمان فیلم آلکساندر پین (و همچنین قهرمان کتابی به همین نام نوشته کاوی هارت همینگز که مبنای اقتباس این فیلم بوده) از سر می گذراند، نه تبدیل یک آدم بی مسئولیت به مسئولیت پذیر، که فرآیند پی بردن به محدودیت های دست و پا گیری است که آداب دانی و اجبار به یافتن پذیرش اجتماعی بر سر راه زندگی یک انسان می گذارد؛ گرچه تا پایان عملاً راه حلی برای این مشکل پیدا نمی کند و هچنان به روند سازش و کنارآمدن خود ادامه می دهد.

در واقع او نیز مثل همسرش-ولو در درجه ای دیگر- محکوم به نوعی انجماد و فلج تا سر حد مرگ است. می توان تصور کرد که اساساً عنوان عجیب این داستان و فیلم، the Descendants2 که فرزندان، نسل های بعدی، اخلاف، اولاد یا «زادگان» معنی شده، اشاره ای به واژه Decency به معنی برازندگی یا آداب دانی است که در ظاهر و قامت و چهره و مخصوصاً در رفتار و نوع بازی جورج کلونی در بهترین نقش آفرینی که تاکنون داشته، به بهترین وجه خودنمایی می کند.

کلونی در این بازی به شدت بر خویشتنداری تأکید دارد و تا رسیدن به خصوصی ترین لحظه ها جلوی فوران احساساتش را می گیرد، گویی حتی حضور همسر بی هوش و از دنیا بریده او نیز مانعی بر سر راه آن است که خودش باشد و این نکته در میزانسن هایی که آلکساندر پین برای او می چیند، تشدید می شود.

آلکساندر پین با این فیلم یک سیر تکاملی طبیعی که از «راه های فرعی» آغاز شده و در قامت شخصیت وارن اشمیت، یا جک نیکلسن «درباره اشمیت» رشد کرده را ادامه داده است. «زادگان» علاوه بر بازی کلونی و هدایت و میزانسن های پین از نقش آفرینی های بی نقص بازیگران فرعی نیز بهره مند است؛ از رابرت فارستر در نقش پدر زن کلونی و بو بریجز در نقش پسر عموی او، تا بازیگران ایفا کننده نقش دو دخترش، نیک کراس در نقش جوانکی به نام سید و متیو لیلارد و جودی گریر در نقش زن و شوهری که زندگی شان با این خانواده تلاقی کرده است.

به این مجموعه باید فیلمبرداری چشم نواز فدون پاپامایکل، تدوین آسان گیرانه ولی دقیق کوین تنت با گذرهای آرام و گاه استفاده از دیزالو و فید و همچنین تدوین صوتی و موسیقی گوش نواز انتخابی از ترانه های محلی را نیز افزود.